Acele patronunuz geldi ve
size dedi ki “20 firmadan gelen 20 adet çinko kaplanmış direk örnekleri var.”
Çinko hangi firmanın imalatında daha kalın olarak kaplanmıştır? Bunu bana acele
bulun. Siz derhal İsveçli Seigbahn’ın alfa-beta-gama spektrometri kalın
kitabının 247nci sayfasını açarsınız, Z1 (demir), Z2
çinko kalınlığını gösteren formülü bulursunuz. Kimya bölümüne gider 4 gr Tulyum
alırsınız, bunu Çekmece’de ışınlarsınız (10-15 dakika), elinizde beta nokta
kaynağı hazırdır. 20 cm boyunda, tabanı 5x5 cm kare kereste parçasının ortasına
matkapla 2 mm çapında boylu boyunca delik delersiniz, kaynağı deliğin bir ucuna
yerleştirirsiniz, çıkan beta parçacıkları 45o derece ile kaplamalara
çarpar, çarpanlar gene 45o derece ile Geiger-Müller cihazında
ölçülür. Kaplama kalınlıklarına göre firmaları yazar, raporunuzu bitirirsiniz.
(Bu arada Seigbahn’ın bu kitabındaki hemen hemen her formül, düşünürseniz size
bir alet hediye eder.) Patrona sonuçları sunarsınız. Sizin firmadaki
pozisyonunuzu 3 derece arttırır.
Patron gelir size der ki
“şu topraktaki veya beton bloktaki nem (su) miktarını ve bunun yoğunluğunu bul”
Çok zayıf bir Sezyum-137 gama kaynağını (0.1 mikro küri) Çekmece Reaktörü’nde
elde edersin, bunun etrafını kurşunla zırhlarsın, toprağa dik ışınlarını
yollarsın. O toprakla çarpışır, 20 cm uzaklığında gene zırhlanmış gama
ışınlarını sayan dedektörü toprağa dik yerleştirirsin. Dedektörü kaynağa adım
adım yaklaştırırsan aldığın değerler, toprağa su vermediğin deneysel noktalarla
su verdiğin noktaları karşılaştırırsan, aletin su miktarına göre kalibre
edilmiş olur. Aleti bir robota yerleştirirsen 1 dönüm arazideki toprakta su
miktarını, nemini ve yoğunluğunu kısa zamanda toprağa değmeden
ölçebilirsin.
Patron gelir der ki “şu
göldeki suyun (yüzeyden 40 cm derine kadar) içinde bulunan erimiş oksijen miktarını
gr/litre cinsinden bul” Eline bir cam boru alırsın, ortasına altın tel
yerleştirirsin, dışına da gümüş tel yerleştirirsin, borunun altına sadece
oksijen geçiren “polietilen oksijen filtreyi” yerleştirirsin, aletin iki ucunu
bir mikro voltmetreye bağlarsın. 0 cm yüzey, 5 cm derinlik, 10 cm derinlik vs.
Oksijen profilini çıkarırsın, patron çevreci olduğun için derecesini çok daha
fazla yükseltir. Terfi ettirir.
Patron gelir “bu büyük
arazide toprak kayması var mı? Varsa yılda ne miktar toprak hangi yönde
erozyona uğruyor? Bana sonuçları 2 ay sonra getir” derse, topraktan karot
örneklerini alırsın, parıltılı dedektörle topraktaki Sezyum-137 profillerini
çıkartırsın, formülleri tatbik edersin, bu alan yılda hektar başına mesela 65
ton kuzeybatı yönüne kaymaktadır sonucuna varırsın. Dikine hendek kazarsın,
duvar çekersin, bitki veya ağaç dikersin, toprak kaymasına engel olursun. Metod
sedimentasyon tesbiti için de aynen kullanılır.
Doç.Dr.Çetin
ERTEK
08.12.2018
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder