TR-2
Reaktöründe I-131 üretimi, Eylül 1994’de incelenmiştir. Ayşe Aytekin, Mehmet
Turgut, Ulvi Adalıoğlu Nükleer Mühendislik Blümünde, Te izotopunun nötronlarla
ışınlanması sureti ile üretilen I-131 izotopunun değişik kalp
kompozisyonlarındaki verimi hesaplanmıştır. Önce, kalp içinde ışınlanan Te
numunelerinin geometrisine uygun bir hücre modeli alınarak, GGC-4 ve ANISN
kodları yardımıyla 5 ve 9 gruplu mikroskopik tesir kesitleri kütüphaneleri
hazırlanmıştır. II. çevrimde reaktörün belli bir güçte, belli bir süre
çalışması halinde Te’den üretilen I-131 izotopunun aktiviteleri iki boyutlu
difüzyon hesabı yapan GEREBUS bilgisayar programı yardımıyla hesaplanmıştır.
Ayrıca, değişik kalp yüklemeleri için, çeşitli kalp pozisyonlarına su kutusu
konularak buralarda üretilen I-131’in verimi karşılaştırmalı olarak
incelenmiştir. (ÇNAEM TR:319) Eylül 1994.
TR-2
reaktöründe Tc-99m üretimi de A. Aytekin, Mehmet Turgut, Ulvi Adalıoğlu
tarafından, Nükleer Mühendislik Bölümü’nde incelenmiştir. (ÇNAEM TR:318) Temmuz
1994. Tc-99m izotopunun üretimi için toz halindeki MoO3, Al tüpler
içinde, TR-2 reaktörünün kalbindeki ışınlama elemanı ile kalp dışındaki su
kutularında ışınlanmaktadır. Reaktör günde 5-6 saat çalıştırılıp
durdurulmaktadır. Bu yüzden, üretilen Tc-99m izotopunun önemli bir bölümü yarı
ömrü 6 saat olmasından ötürü, radyoaktif olmayan Tc-99 izotopuna dönüşmektedir.
Reaktörün bu çalışma rejimi nedeniyle, radyoaktif Tc-99m izotopu üretiminin
verimi oldukça düşük seviyede kalmaktadır. Daha önceki bir çalışmada, (M.Turgut,
A. Aytekin “Radyoizotop üretiminin arttırılması için yere bağlı analiz”
ÇNAEM-AR-309, Nisan 1993) kalp pozisyonlarındaki verimler hesaplanmıştır.
Reaktör kalbinde bulunan tüm izotopların 5 ve 9 gruplu tesir kesitleri
kütüphaneleri bölümdeki GGC-4 ve ANISN bilgisayar programları yardımıyla
hazırlanmıştır.
9
grupta elde edilen sonuçlar, 5 gruptan elde edilenlerle karşılaştırıldığında
aktiviteler biraz daha yüksek bulunmuş, fakat pozisyonlara göre izafi
değişimlerin aynı kaldığı görülmüştür. Ayrıca, ışınlama tüpünde ve su
kutularında yapılması mümkün olabilecek geometri değişikliklerinin verime olan
etkileri incelenmiş ve uygun olabilecek dizaynlar teklif edilmiştir.
Nükleer
Mühendislik, H.İ. Arıkan, A. Baykal, U. Adalıoğlu, H. Yavuz, “Dar ve Düşey
Kanallarda Akış ve Isı Transferinin Deneysel Etüdü” adlı (Aralık 1997’de
TR-334) bir çalışma yapmıştır. Elektronik bordların ve bazı tesislerin
sistemlerinde bulunan düşey kanal tipi yapıların serbest konveksiyonla
soğutulması son senelerde önem kazanmıştır. ÇNAEM’deki TR-2 reaktörü gibi plaka
yakıtlı ve havuz tipi araştırma reaktörleri çok dar (2.1 mm genişlikte) ve
düşey dikdörtgen soğutma kanallarına sahiptir. Herhangi bir kaza veya soğutma
sistemi kaybı halinde bu kanallarda soğuma serbest konveksiyonla olacaktır.
Serbest akış ısı transferi ile yeterli soğumanın sağlandığının ispatı güvenlik
düşüncelerini gerektirmektedir.
TR-2
reaktörü soğuma kanallarını simüle etmek üzere kurulan basit bir deney düzeneği
çeşitli güç ve kanal aralıkları için çalıştırılmıştır. Yakıt plakaları doğru
akım dirençle ısıtılmakta olup kanal içinde ve civarında çeşitli noktaları
sıcaklık ölçmeleri bakır konstantan termo çiftlerle yapılmaktadır. Kanal için
hesaplanan ortalama Nu ve Ra sayılarıyla nümerik sonuçlar mukayese edilmiştir.
Akışkan havadır.
Nükleer
Mühendislik Bölümü, U. Adalıoğlu ve R. Tunçel Ekim 1998’de “ADIZIG: Değişken
geometrik sınırlı ortamlar için iki boyutlu difüzyon kodu” nu
gerçekleştirmişlerdir. Nötron difüzyon denkleminin çözümü için ÇNAEM Nükleer
Mühendislik Bölümü’nde kavramsal dizaynı ve hesaplarının yapılması safhasında
ortamların değişken sınırlarının farklı bir temsiline ihtiyaç doğmuştur. Böyle
bir hesaplama aleti ile hem ortam dış sınırları, hem de ortam içinde olabilecek
kısmi materyel değişiklikleri, mesela kontrol çubuğu ithalleriyle ortaya çıkan
yapıların temsili daha iyi olabilecektir. Bu rapor kodu tanıtmakta ve giriş
datasının hazırlanışı ile diğer gerekli bilgileri vermektedir.
Doç.Dr.Çetin
ERTEK
01.07.2017
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder