..

..
..

14 Şubat 2016 Pazar

AMAÇ_Doç.Dr.Çetin ERTEK'in yazısı


Çok yüksek hızlardaki parçacıkları kafa kafaya çarpıştırarak daha küçük parçalara bölmek ve elde edilen parçacıkların maddenin temel yapı taşı olup olmadığını araştırmak, maddeyi anlama çabalarının günümüzdeki aşamasıdır.
1)      CERN’de 7 TeV’lik protonlar, 7 TeV’lik protonlarla kafa kafaya çarpıştırılmıştır. (eV= bir elektronun 1 volt’luk gerilim altında kazandığı kinetik enerjidir; TeV, bu enerjinin trilyon katıdır.)
2)      CERN’de 100 metre yerin altına kazılmış 27 km uzunluğundaki dairesel tünelde, protonlar, 8.3 Tesla şiddetindeki manyetik alan içindedir. Bu manyetik alanın şiddeti dünyanın manyetik alanının 100.000 katıdır.
3)      Bu manyetik alan şiddeti ancak 12.000 amperlik elektrik akımı ile sağlanır. Bu şiddette bir akım, ancak süper iletken kabloların -271 °C sıcaklıktaki sıvı helyum banyolar içine yerleştirilmesi ile elde edilir.
4)      Bu hızda hareket eden protonların kütlesi, protonların durgun kütlesinin tam 14.000 katıdır.
5)      Senede ortalama biriken bilgi 10 milyon GigaByte’dır. Bu 20 milyon CD-ROM’un içerdiği bilgiye denktir.
6)      Gelişmiş ülkelerde 10.000 kadar bilim insanı doğa gizemlerini ortaya çıkaracak anlamlı bilgiler elde etmenin stratejisini şöyle özetlemektedirler;  on binlerce bilgisayar ve belleği iletişim teknolojileri kullanarak koordineli bir şekilde yönetmek.
7)      Protonlar saniyede 800 milyon kez çarpışıyorlar. Çarpışmalardan sadece milyonda biri deneyin ilgilendiği bilgileri verir.
8)      Altın atomları, altın atomları ile çarpıştırılarak laboratuvarda, güneşin en sıcak noktasının 250.000 katı sıcaklık (3 trilyon °C) elde edildi. Bu sıcaklıkta çekirdeğin içindeki protonlar, nötronlar, kuarklar erir. Cismin 4 haline (katı, sıvı, gaz, plazma) bir de erimiş çekirdek hali eklendi.
9)      Bu deneyler, yüksek gerilim mühendisliği, düşük sıcaklıklar ve malzeme bilimlerinde çığır açacaktır.

Doç.Dr. Çetin Ertek



Hiç yorum yok:

Yorum Gönder