TEKNOLOJİNİN ÖZÜNÜ GÖZDEN KAÇIRMAK

Birkaç sayı önce “Herkese Bilim Teknoloji” dergisinde Prof.Dr.Ali Erdemir hakkında çok güzel haberler yer aldı. Ali Bey, ANL American Laboratuarının temel taşlarından biri olarak dünya çapında bir ilim ve teknoloji adamıdır. Kendisini 4-5 sene önce İstanbul Teknik Üniversitesi’nde verdiği “Sürtünmenin azaltılması, Triboloji ve Nano Teknoloji” konferansında tanıdım. Otomotiv sanayiinde piston ve tarağı arasındaki sürtünmeyi Coulomb kuvvetini kullanarak nasıl çok önemli oranda azaltmıştı. Pistonun en dış yüzünü hidrojeni bol (yani protonu bol) nano parçacıklarla kaplamış, yatağı bile hidrojeni bol malzeme ile kaplamaya lüzum kalmamış, orası da kendiliğinden kaplanmış. İki parça arasında hidrojenler (protonlar) birbirini aradaki mesafenin karesi ile ters orantılı olarak müthiş bir kuvvetle itmeye başlamışlar. Sürtünme müthiş düşmüş, motorun yağ yakması da azalmış. Ben senelerce, çekirdek içindeki protonların birbirlerini neden müthiş kuvvetlerle itmediklerini düşünüp durmuşumdur. Artı artıyı iter, artı eksiyi çeker. Nano teknolojide hidrojen (proton) bol malzemeler kaplama tekniği ile çok miktarda kullanılmaktadır. Bizde yerli otomobile babayiğit arandığı bu günlerde bu müthiş buluştan kimin haberi var? Ali Bey konferansında aramızda, bu salonda buluşun teorisini de yapan bir Türk araştırıcısının da bulunduğunu bizlere bildirdi. Ali Bey, konuşmasında Amerika’daki rüzgar enerjisini elektrik enerjisine çeviren büyük bir firmanın kendisini merkeze davet edip buluşunuzu bizim ürünlerimize de tatbik eder misiniz, çağrısında bulunduğunu da anlattı. Rüzgar türbününü jet kanatları ile karşılaştıran slaytı da bize gösterdi. Toplantı biter bitmez sorular kısmına gelindiğinde, parmağımı kaldırıp “Ali Bey, sizi Bursa’daki otomotiv sanayiine davet ettiler mi?” diye sordum. “Hayır, ah yarama bastınız” dedi. İçimden zaten yara bere içindeyiz dedim. Ali Bey soruma cevap verdikten sonra şöyle dedi “Ben Adana’lıyım, yarın uçakla Adana’ya uçup anneciğimin yaptığı enfes çiğ köfteyi yiyeceğim, ertesi günü Amerika’ya uçuyorum.”

Herkese Bilim Teknoloji dergisinde Prof.Dr. Ali Erdemir çok güzel bir şekilde tanıtılmış. Amerikan Bilim Akademisi’ne seçilmiş. Aldığı ödüller fotoğraflarla tanıtılmış. Aldığı çeşitli ödüllerde verilen meblağlar ayrı ayrı anlatılmış. Fakat hayret edersiniz, Ali Bey’in buluşunun ne olduğu hakkında bir kelime yok! Kaplama tekniği nasıl gerçekleştirildi? Teknoloji nedir? Sürtünme neden ve nasıl azalıyor? Teknolojinin özü gözden kaçmış. Biz teknolojiyi galiba sevmiyoruz, ne dersiniz?

Aile yakınlarımızdan Y.Müh. Muzaffer Canay da Ali Bey gibi Türkiye’nin yetiştirdiği ender yüksek mühendislerimizden biri. Prof. Cahit Arf’tan cebir dersi imtihanına girmeden önce 2-3 ders Muzaffer Ağabey’den ders almıştım. Bana çok faydası oldu. Muzaffer Ağabey genç yaşlarda Teknik Üniversite’de doçentlik imtihanına girdi ve çaktırıldı. Türkiye’yi terk etti. İsviçre’de Brown Boveri’de çok büyük başarılarla yıllarca çalıştı. O sıralarda Avrupa’da en büyük teknolojik ödül “Ettora Mayorana” ödülü idi. Her beş yılda bir Avrupa’da en başarılı çalışmaya verilirdi. 15 yıldan beri ödüle layık teknik adam bulunamamıştı. O sıralarda elektrik üreten güç jeneratörlerinde çok korkunç bir olay oluyordu. Jeneratör çok seçkin ve güzide büyük bir firma tarafından inşaa ediliyor ve fakat çok sık olmamakla beraber, arada sırada tam bitmiş devreye alınırken zınk edip duruyordu. Pırıl pırıl, muazzam, çok pahalı alet devreye alınamadan çöpe gidiyordu. Tamir edilmesi imkansızdı. Muzaffer Bey, çok seneler önce İsviçre’den İstanbul’a geldi ve bu problemin çözümünü 2-2,5 saatte anlattı. Ben bu toplantıda bulundum. Aletin değeri 1 milyar dolar civarındaydı. Muzaffer Ağabey bu 2,5 saatte bu aletin geometrisindeki ufak değişikliklerin malzemedeki ufak değişikliklerin bu olaya nasıl etki edeceğini çok açık ve seçik şekilde izah etti. Geometri ve malzemenin etkilenmeyeceği şartları bir bir irdeledi. Muzaffer Ağabey problemi çözmüştü. Gösterdiği şartlarda imal edilen güç jeneratöründe bu olay artık olmadı ve Ettore Mayorana ödülünün sahibi oldu.

Doç.Dr.Çetin ERTEK

26.02.2019