Nükleer Reaktörlerin
gücü fisyon reaksiyonundan ileri geliyor. Uranyumun 1 Kg.ının yanmasından elde
edilen güç, bir kömür santralinden elde edilen gücün tam 1 milyon katıdır. Olay
bu noktada çözülmektedir. Nükleer Reaktör %98 verimle çalışmaktadır. Rüzgar santralinde
bu verim %17’dir. Güneş santrali veriminin %50’sini gece-gündüz faktöründen
kaybeder.
Prof.Dr. Ahmet Yüksel
Özemre Atom Enerji Kurumu Başkanı iken (en kısa bu makamda kalmış Başkan!)
ÇNAEM’de Toryum çubuklarını imal etmiştir. 17 ayda sistem başarılı bir şekilde
çalışmıştır. Bunda Yakıt Elemanı grubunun üstün kabiliyetini, uzman Ertok
Kuntel’in nefes kesen çalışmalarını unutmamak gerekir. TAEK bu çalışmayı o
zaman destekleseydi, şimdi bizim 1000 Mwe gücü üretecek Toryum yakıt elemanları
üretilmiş olurdu. TAEK kendisini son 10-15 seneden beri ben sadece lisans veren
bir kuruluşum diye tanıtma gayreti içindedir. Bir Kurum, nükleer enerjiye ait
her türlü çalışmayı yapar diyerek işe başlayıp, 40 sene sonra “ben sadece
lisans işleri ile uğraşırım” diyebilir mi?
380.000 ton Toryumumuz
Sivrihisar’da bizi beklemektedir. Ender toprak elementleri de öylece
durmaktadır. ÇNAEM çalışanlarının sayısı 45 senede 200 civarında niçin
dondurulmuştur? Nükleer Enerji çok ciddi bir iştir. Çok iyi yetişmiş elemanlar
ister. Yatırım maliyeti başlangıçta yüksektir. Akıllıca bir managementle,
zamanla birinci güç reaktörün sadece %20’si ile güç reaktörü yapılabilir.
Toryum, yeşil çekirdek reaktöründe istenmeyen çok radyo-aktif maddeler
çıkmadığı gibi evvelki reaktörlerin çok kirli atıklarını para karşılığında
yakmak mümkündür. Bunlar üzerinde kitabımda önemli bilgi
bulunmaktadır. Yeşil çekirdek reaktörüyle atom bombası yapılamaz. Barışçıldır.
Atom santrallerinden gökyüzüne sadece su buharı atılır. Havaya CO2
vermez. Sera etkisi yoktur. Temizdir ve santral çok az yer kaplar. Ergimiş
toryum tuzu tipi reaktörler I. Cihan Savaşından önce Amerika’da uzun müddet
başarı ile çalışmış, sonra bomba uğruna terkedilmişlerdir.
ÇNAEM’de nükleer
elektronik bölümü, gerekli özel elektronik cihaz ve sistemlerin
projelendirilmesi ve üretilmesi üzerinde çok çalışmıştır. Radyo izotop ve
radyofarmasötik bölümü, tahribatsız test uygulamalarında kullanılan yüksek
aktiviteli Ir-192 kapalı kaynak üretimi yapmıştır. Çeşitli nükleer tıp
merkezlerinde sintigrafik organ görüntüleme çalışmalarında kullanılmak üzere
Tc-99m perteknetat üretimi gerçekleştirilmiştir. Sintigrafi ve tanı amacıyla
kullanılan steril apirojen Tc-99m kitlerini üretmiştir. Na-24, K-42, Br-82 ve
Mo-99 radyoizotoplarının üretimi gerçekleştirilmiştir. Fisyon ürünü Mo-99
kullanarak Mo-99m jeneratörünün üretim çalışmaları yapılmıştır.
Nükleer Mühendislik
Bölümü, reaktör dizaynı ile ilgili olarak, nükleer veri kütüphanelerinin
hazırlanması, statik ve dinamik nötron difüzyon hesapları, termohidrolik ve
güvenlik etüdleri yapmıştır. TR-2 reaktörüne ait bütün yakıt yükleme hesapları,
reaktörü 1 MW’tan 5 MW’a çıkartma projelerini, 5 MW’tan da 10 MW’a çıkış
şartlarını tek tek hesaplamıştır. Ağır su soğutmalı ve yavaşlatmalı düşük güçlü
deney reaktörünün tasarım hesapları yapılmıştır. Güç reaktörleri ile ilgili
simülasyon programı yazılmıştır. CANDU reaktörleri için yakıt çevrimleri etüdü
tamamlanmıştır.
Yakıt Teknoloji Bölümü,
Uranyum ve Toryum cevherlerinin değerlendirilmesi, pilot tesis işletmesi,
uranyum konsantresi saflaştırma çalışmaları, uranyum dioksit tozu ve peleti
üretimi, uranyum dioksit sintirleme çalışmaları, uranyum-toryum karışık oksit
çalışmaları, nükleer-yakıtla ilgili kalite güvencesi ve kontrol, nükleer yakıt
çevrimi seçeneklerinin incelenmesi yapılmaktadır.
Endüstriyel Uygulama
Bölümü, TR-2 reaktöründe ışınlanan örneklerde, gama spektrometresi ile element
analizleri, radyografi (gamagrafi ve x-grafi), ultrasonik, magnetik parçacık,
sıvı penetrant ve girdap akımları teknikleriyle endüstriden gelen malzeme
testlerinin yapılması, çeşitli radyo izotop teknikleriyle, üretim sırasında
işlenmiş malzemede kalınlık, kaplama kalınlığı, seviye ve yoğunluk ölçümleri
yapılmaktadır.
15.04.2017
Doç.Dr.Çetin
ERTEK
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder