Norveç Toryum Araştırma Merkezi

Norveç’teki yeni hükümet, Toryum araştırma merkezi kurma planı olduğunu duyurdu. Norveç’in Toryuma dayalı enerji üretiminin ticarileşmesine ihtiyaç duyduğundan değil, aksine Norveç önümüzdeki 20-30 yıl için bir enerji fazlalığı öngörmektedir. Norveç, Dünya’daki Toryum rezervlerinin tahmini %4’üne sahiptir ve politikacılar bu kaynakların dünya için erişilebilir hale getirilmesi gerektiğini tartışmaktadır.

Enerji Teknolojisi Enstitüsü’nden Viktor A. Wikstrom, hükümetin bu planı hakkında çok mutlu olduğunu belirterek Toryumun araştırılmasına olan yatırımı küresel bir perspektiften görülmesi gerektiğini işaret etmiştir. “Küresel iklim üzerine önemli bir katkı olabileceğini düşünüyorsak, sadece Norveç'te etkisine sahip olduğunu bildiğimiz şeyleri araştıramayız” diyor.

Uluslararası çevre sivil toplum örgütü Bellona’nın CEO'su Nils Bohmer, “hükümetin planı önemlidir” diyor. Bohmer, Toryum araştırmasının yenilenebilir enerji ile ilgili bilgi yatırımının yerini almasından endişe etmektedir. Wikstrom, Bohmer’e katılmadığını belirterek; “nükleer enerji, enerjideki ihtiyacın karşılanmasının bir parçası olacağına hiç şüphesiz inanıyorum ve buna Toryum’un da önemli bir katkısı olabilir”  diye ekliyor.

Zaten şimdi Norveç, Toryum araştırmasında öncü konumdadır. Thor Enerji, uluslararası ortakları ile birlikte, bu yıl Temmuz ayında Toryum tabanlı bir yakıt testine başladıklarını (http://www.itheo.org/articles/power-norse-god-%E2%80%93-thorium-test-begins) sitesinde daha önce bildirmiştir.

Reşat UZMEN’in yorumu: Aslında Türkiye’de toryumun nükleer enerji üretiminde kullanılmasını savunanların öne sürdüğü gerekçelerin Norveç hükûmeti tarafından anlaşılmış ve Toryum Araştırma Merkezi kurulmasının programa alınmış olması başlı başına çok önemli adımlardır.

Türkiye’de Enerji Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 2015-2019 Eylem Planında toryum araştırma merkezi (Toryum Mükemmeliyet Merkezi)   kurulması düşüncesi her ne kadar 2015 Şubat’ında Antalya’da yapılan toryum çalıştayında dile getirilmişse de bu tür küresel önemi olacak projelerin hükûmet programlarında yer alması ve özel sektörü de işin içine sokabilecek şekilde düzenlenmesi gerekir. Üstelik Norveç dünya toryum rezervlerinin % 4’üne sahipken (132 000 ton) bunun düşünebiliyorken, en azından dünya rezervlerinin % 10’una sahip olarak Türkiye’nin daha önemli bir program yapması beklenmez mi?