27 Nisan 2018’de Marmara Üniversitesi’nde yukardaki
başlık altında Prof.Dr. Yüksel Atakan çok güzel bir konferans verdi. Bu toplantıyı
Marmara Fizik Kulübü organize etti. Fen Edebiyat Fakültesi Bölüm Başkanı
Prof.Dr. Zikri Altun, Doç.Dr.Ayşe Yumak Yahşi (Marmara Fizik Kulübü Danışmanı)
başkanlık ettiler. Çekmece’den Dr. Mehmet Turgut, Tanzer Türker, Dr. Reşat
Uzmen, Prof.Dr. Fuat İnce ve ben vardım.
Yenilenebilir enerji ve nükleer enerji hakkında çok
sayıda eğriler ve diagramlar gösterdi. Ergimiş tuzlu Toryum reaktörlerini ele
almış durumda. Dünyada şu anda 448 nükleer reaktör çalışıyor. 57 tanesi inşaat
halinde, 158’i planlanmış yapılmayı bekliyor. 351 tanesi de planlanıyor. 2050
yılında dünya nüfusu 9 milyara çıkıyor. Dünyada 1600 tane termal kömür
santralleri yapılıyor. Bizde 93 tane var. 1 miligram kömürden daha azı insanı
öldürüyor. Senede 1000 kişi kömürden ölüyor. Alvin Weinberg, Amerika ve
dünyadaki Toryum reaktörlerine ait 2000 dökümanı internette yayınladı. Amerika
ile Endonezya ergimiş toryum reaktörünü yakında çalıştırmaya başlayacak. Toryum
reaktörleri daha ucuza mal oluyor. Mevcut nükleer reaktörlerin atıklarını da yakma
kabiliyetine sahip. Toryum reaktörleri modüler yapılabiliyor. 10 tane 250
Mwe’luk ünite inşa edilebilir. Çin, toryum işine şu anda 500 milyon dolar
ayırmış durumda. Bomba yapılması çok zor. 250o C, 320o C
ve 600o C yüksek ısıda çalışabildiğinden hidrojen elde etmekte
kullanılabiliyor. Kaynama tehlikesi yok. Alttaki bir tıpa vasıtası ile eriyip
yakıt kritik olmayacak şekilde kendi kendini kapatıyor. Fransa elektrik
enerjisinin %82’sini nükleerden elde ediyor. Yavaşça azaltmayı düşünüyor.
Almanya bazı güç reaktörlerini 2025’den sonra kapatmayı düşünüyor. Seçimden
evvel ömürlerini 30 sene uzatma hazırlıkları içinde idi! Enerji programı 10
sene içinde tekrar değişebilir. %60 enerjiyi güneş ve rüzgardan elde
edebilecekler, açığı Avrupa Birliği çerçevesinde Fransa’dan almayı
düşünüyorlar. Güneş enerjisinde, 3 milyon m2 alandan 48.000 evin
ısınması karşılanabiliyor. Hindistan’da ergimiş Toryum reaktörü üzerinde çok
uzun zamandan beri çalışılıyor. Ergimiş Toryum reaktörlerinde 250 Mwe elde
etmede sadece 4 kişinin çalışması kafi geliyor. Yakıt sıvı olduğu için ince bir
boru ile dışarı alıp üzerinde istediğiniz araştırmayı yapabilirsiniz. Fisyon
olayında çıkan 275 ayrı element istenirse tek tek elde edilebilir. Daha başka
nüklidler de buradan elde edilebilir. Bazıları çok pahalı ve endüstrinin çok
işine yarayan elementlerdir. Alman kanunlarına göre rüzgardan ve güneşten
elektrik enerjisi elde ettikçe, bu çoğaldıkça nükleerden elde edilen elektriği
azaltma gerekmektedir. Fakat Alman endüstrisinin elektrik ihtiyacı bu
yüzdelerin çok üstünde artmaktadır. Konuşmacı Almanya’nın tamamında güneş
enerjisinin verimini gösteren haritayı dikkatimize sundu. Aynı şekilde
Türkiye’mizin de haritasını sundu. Alan olarak karşılaştırma imkanını bulduk.
Bizde güneş enerjisinin elektriğe dönüşümü Almanya’nın iki katından fazla (900
Almanya, 2100 Türkiye). Danimarka’da
elektrik karadan elde ediliyordu. Karada yer kalmadı, rüzgar enerji
sistemlerini denize taşıdılar. Bu sefer de balıklar o bölgeye gelmemeye
başladı. Balıkçılık ve konservecilik onların çok önemli bir gelir kaynağı,
bakalım ne yapacaklar? (Ergimiş tuz Toryum reaktörlerini düşünebilirler)
Dr. Reşat Uzmen de kısa bir katkıda bulundu. Kendisi
FİGES Türk firmasında çalışıyor. Avrupa Birliği’nin ergimiş tuz, SAMOFAR Toryum
projesinin 2002’de başladığını, projenin son üç yılında (2019’da bitecek)
Türkiye’mizin FİGES şirketi vasıtasıyla reaktörün ısı değiştiricilerinin
dizaynında rol aldığını anlattı. Türkiye gözlemci statükosundaydı. Isı teorisi
hesaplarını yaptılar. Şirketimiz Avrupa’nın sayılı simülasyon programlarında
çalışmış başarılı bir firmamızdır. Şirket TÜBİTAK Kurumunu da yanına alarak
önemli çalışmalar yapmaktadır.
Doç.Dr.Çetin ERTEK
05.05.2018
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder