..

..
..

26 Aralık 2017 Salı

NEDEN ERGİMİŞ TUZLU TORYUM REAKTÖRÜ (ETR)?


1.      Ergimiş tuzlu toryum reaktörü şu anki Türk teknolojisine uygun.
2.      Elektrik üretim verimi mevcut reaktörlere göre daha yüksek.
3.      Reaktör kurulması ve üretim maliyeti daha düşük.
4.      600-800o C’ta ergimiş Toryum-Uranyum Lityum Florür karışımı sıvı halde dolaşım halindedir. Toryum Florür ve U-233 florür hemen çevresindedir. Toryum-232 içine bir nötron girer fisyon yapan U-233 meydana gelir.
5.      Yakıt 1400o  C kadar ısınsa bile kaynamaz, sıvılığını korur.
6.      Öteki reaktörlerdeki gibi su ile soğutulmaz, hidrojen patlamasına sebep olmaz.
7.      Sıvı yakıt sisteminin patlama riski yoktur.
8.      İzotopların suya, toprağa, atmosfere karışması yoktur.
9.      Sıvı tuz karışımı çok ısınırsa alttaki tıpa kendiliğinden erir ve sistem alt kritik olur.
10.  ETR bir kere çalıştırıldıktan sonra kendi kendine güvenli çalışır.
11.  Akkuyu nükleer atıklarını yakma kabiliyetine sahiptir.
12.  Plutonyum üretimi hemen hemen yok gibidir.
13.  Atıkların ömrü onbinlerce yıl değil 300 senedir.
14.  ETR’lerde elektriğe çevrim verimi % 42-48 kadardır. Ötekilerde % 30-33’tür.
15.  Hemen yakınındaki kimya, metalurji tesislerini de besleyebilir.
16.  Aynı zamanda ısı da üretebilir.
17.  Ayrıca hidrojen üretebilir.
18.  Başlangıçta düşük zenginlikte U-235 ce zengin UF4 kullanılır, U-233, U-235’ten sonra devreye girer.
19.  1000 Mwe lik bir reaktör 24 saat/365 günde 0.44 ton Toryum ve 0.44 ton Uranyum tüketimi olur. Ötekilerde 200 ton Uranyum gerekir. Bu kadar büyük fark şundan ileri gelir: Uranyumun iki izotopu vardır. U-235 ve U-238. U-238’in yüzdesi %99.3’tür. Uranyumda sadece U-235 fisyon yaptığından ve enerji ürettiğinden ötürü Uranyumun tamamını çok yakmak gerekir.
20.  Eskişehir’de yılda 5000 ton NTE (Nadir Toprak Elementleri) üretilse, 150 ton Toryum dioksit elde edilir.
21.  17 ülke Toryum reaktörü üzerinde çalışıyor.
22.  Temmuz 2017 başı, beş kişilik Türk ekibi Politeknik-Milano Como toplantısına katıldılar. Biz ikinci kere katıldık.
23.  2015-2019 yılları arasında tamamlanması öngörülen bu proje iyi ilerlemektedir.
24.  Toryum fisyon ürünlerinin %84’ü kararlı oluyor.
25.  Riskleri, bilinen reaktörlere nazaran daha az olduğundan Yeşil Nükleer Enerji olarak tabir edilmektedir.
26.  Th reaktörleri niçin uzun müddet devrede kalmadı?
27.  Gas fisyon ürünleri sirkülasyon pompaları tarafından verimli bir şekilde atılır.
28.  Yakıt tuzu (-) sıcaklık katsayısına sahiptir, güvenlidir.
29.  Reaktör gücü kontrol çubuğu olmadan “power demand” değiştirilerek elde edilir. Silindirik blanket U-233 üretir. Fluorination ile elde edilir.
30.  MSR “reactivity feedback”  için çok uygundur. “Decay heat removal” çok kolaydır. Reaktör çoğaltıcı (Breeder) olarak çalışabilir. Anında istenen aktinidler içinden çekilip alınabilir. (Reaktörü durdurmadan).
31.  60-80 sene çalışıp size elektrik enerjisi sağlıyor, üstelik istenmeyen tehlikeli atık malzemelerini “para ile” yakıyor. Atık masraflarını ortadan kaldırıyor. (Kaynak: J. Serp et.al “MSR in generation IV, Overview and Perspectives” Progress Nucl.Ener.2014)
32.  Gaz fisyon ürünleri verimli bir şekilde temizlenir. (Kaynak: E.S. Bettis et.al “The aircraft reactor experiment design and construction” Nuc.Sci.and Engineering 2, 804, 1957 Yazar: Delf Univ. Of Technology Prof. Jan Leen Kloosterman.
33.  Aktinitleri recycle kapasitesine sahiptir.
34.  Hızlı nötron spektrumunda çalışabilir. Yakıt tuz kompozisyonu reaktör çalışırken bile kolaylıkla değiştirilebilir. (Yakıt elemanları katı olmadığı için.)
35.  Endonezya projesi Thorcon (ABD) yürütmektedir. 2.4 US-cent/kwh olacak. 2020’de ticari üretime geçecek. Okuyucularım maliyeti Akkuyu ile karşılaştırabilirler.
16.12.2017
Doç.Dr.Çetin ERTEK


Hiç yorum yok:

Yorum Gönder