ÇEKMECE NÜKLEER ARAŞTIRMA VE EĞİTİM MERKEZİ’NDE DİĞER YAPILANLAR

ÇNAEM  kimya bölümü, reaktör malzemeleri, radyoaktivasyon analizleri, radyasyon kimyası, koordinasyon kimyası, analitik kimya ve çevre kirliliği ile ilgili projeler yürütmektedir. Gecikmiş nötron sayım sistemi ile uranyum ve toryum analizleri, gama sayım sistemi ile nötron aktivasyon analizi çalışmaları, gama spektrometresi ve gecikmiş nötron sayım sistemi ile kısa yarı ömürlü izotopların ölçülmesi, termolüminesan dozimetre çalışmaları, radyasyonla doku sterilizasyonu, sentetik polimer esaslı ve organizmayı radyasyondan koruyan maddelerin (radyo protektörler) sentezi, konvansiyonel olmayan sorbanlarla adsorpsiyon çalışmaları yapılmaktadır. Sağlık fiziği ile ilgili olarak, çevresel örneklerde, gıda ve metal hurdalarda radyoaktivite ölçümleri, personel monitoring hizmetleri, radyoaktif atıkların zararsız hale getirilmesi ve dekontaminasyonu, çeşitli kuruluşların ruhsata esas radyasyon denetimleri, radyasyon ölçerlerin kalibrasyon ve standardizasyonu, ithal ve ihraç edilen radyoaktif paketlerin gümrüklerde radyasyon denetimi, ÇNAEM ve çevresi radyasyon ve kontaminasyon denetimleri yapmaktadır.

Fizik Bölümü’nde Van de Graaf hızlandırıcısının tasarım ve yapım çalışmaları yürütülmektedir. Bu bölümde 2 adet dışardan alınmış hızlandırıcı bulunmaktadır. Fizikçilerimiz 10 ^-16 saniye ömrü olan nüklidleri burada elde etmektedirler. Sonuçlar en uç seviyedeki fizik mecmualarında basılmış ve basılmaktadır. Türk seramiklerinin nükleer özellikleri de araştırılmaktadır. Hızlı nötronlarla patlayıcı madde belirleme çalışmaları çok önemlidir. Patlayıcı tri-nitro-toluen maddesinin azotu (TNT) na nötronları gönderirseniz, 14 milyon elektron Volt’luk gama ışınlarını elde edersiniz. Bu gama ışınları cep telefonunuza arabanızda patlayıcı var sinyalini gönderebilir.

Enerjileri 13-15 MeV aralığında olan nötronlarla, füzyon reaktör teknolojisinde önemli olan elementler için nükleer veri ölçümleri yapılmış ve yapılmaktadır.

Sağlık Fiziği ile ilgili olarak, çevresel örneklerde, gıda ve metal hurdalarda, gümrüklerde, hurda depolarında radyoaktif madde ölçümleri bu işin uzmanı 20-30 teknisyenle ölçülmeye çalışılmaktadır. 80 milyonluk Türkiye, 3 tarafı deniz, onlarca gümrük deposu. Çekmece’nin bu kadar kısıtlı şartlara tabi olması Atom Enerjisi Kurumu’na yakışmakta mıdır? Geçmişte böyle bir durum olmuş, radyoaktif maddeyi evine götüren bir işçi vatandaşımız şiddetli hastalanmış, tedavisi gene ÇNAEM tarafından başarı ile gerçekleştirilmiştir.

Komşularımızda ve İran’da ve diğer ülkelerde binlerce kişi bu nükleer işlerde harıl harıl işe alınıp çalışmalar yaparken, niçin ÇNAEM 45 seneden beri 200 kişide kalmıştır? Çok güzel çalışmalar yapan Ankara Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi neden kapatılmıştır? 380.000 ton Toryum enerji potansiyelimiz, Eskişehir’de toprakta bulunan 27 çeşitli ender toprak elementleri neden işletilmiyor? Bu çok değerli ender toprak elementleri müthiş gelir getiricidir ve sanayide çok önemli katkıları vardır. (Örneğin polimer içine Yiterbium kattığımızda -veya Neobium- polimerin çapraz bağları meydana gelir ve polimer çok güçlenir.) Ender toprak elementleri Eskişehir’de elde ederken atılan posada Toryum elementi (yeşil çekirdek) elektrik enerjisi için hazır beklemektedir.

Çin, Hindistan Toryum üzerinde yoğun çalışmaktadır. Amerika, Kanada, Batı ülkeleri, Hindistan, Çin, Güney Kore yoğun çalışmalar içindedir. Birçok projenin bitiş tarihi 2019, 2022, 2023 olarak belirtilmiştir. Prof.Dr. Engin Arık hocanın 2005’de açtığı Toryum yolundan gitmek mecburiyetindeyiz. Türkiye Engin Hoca’nın 2005 yılındaki röportajından sonra ne yaptı? Sene 2017! Nükleer teknoloji kaçınılmazdır. Amerika’daki nükleer reaktörlerin ömrü 40 seneden 60 seneye kadar uzatılmıştır. 4 milyar dolarlık bir güç reaktöründe 300 milyon dolarlık bir harcama ile reaktörün ömrü 60 seneye çıkarılabilmiştir. Böyle bir opsiyon başka hiçbir enerji sistemi için yoktur. Almanya siyasal gerekçelerle bu işi bırakacağını neden söylemiştir biliyor musunuz? Fransa ile müttefiktir, enerjiyi Fransa’dan alacaktır. Fransa bu işe 1950’lerde başladığı için enerjisinin %80’ini nükleerden elde etmektedir. (Hidro-elektrik kadar ucuza nükleer enerji ürettiğini biliyoruz) Okuyucu işin içinde olmadığı için Amerika, Kanada, Avrupa, Hindistan ve Çin’de, Rusya’da yapılan atılımları bilmeyebilir. Birinci nesil, ikinci nesil, üçüncü nesil ve dördüncü nesil nükleer güç planları ve toplantıları çok sık ve çok geniş olarak devamlı yapılmaktadır.

Tehlike anında kendi kendilerini kapatan güç reaktörleri yapılmıştır. Hızlandırıcılarla çalışan Toryum reaktörleri ile füzyon reaktörleri kitabımda karşılaştırmalı olarak gösterilmiştir. Bu konuda Nobel ödülü almış İtalyan alimi Prof.Dr. Carlo Rubbia’ya sonsuz teşekkürler.

08.04.2017

Doç.Dr.Çetin ERTEK